Η Advaita Vedanta διδάσκει ότι η απόλυτη πραγματικότητα είναι μη δυαδική, πράγμα που σημαίνει ότι όλα τα όντα είναι εκφράσεις της ίδιας καθολικής συνείδησης (Brahman). Η απόλυτη πραγματικότητα, μας λέει, είναι η ενότητα της ατομικής ψυχής (Atman) με τη καθολική συνείδηση (Brahman).

Από αυτή την προοπτική, ο διαχωρισμός μεταξύ ζωής και θανάτου, καθώς και μεταξύ ζωντανών και αποθανόντων, είναι μια ψευδαίσθηση (Maya).

Η Ημέρα των Νεκρών μας ενθαρρύνει να θυμόμαστε και να γιορτάζουμε τους προγόνους μας, ενισχύοντας την ιδέα ότι δεν έχουν πραγματικά φύγει· η ουσία τους συνεχίζει να υπάρχει στη συλλογική συνείδηση.

Γιορτή της Ενότητας

Οι τελετές της Ημέρας των Νεκρών, όπως η δημιουργία βωμών (ofrendas) και το μοίρασμα ιστοριών για τους εκλιπόντες, αντανακλούν μια γιορτή της διασύνδεσης της ζωής. Αυτό ευθυγραμμίζεται με την διδασκαλία της Advaita ότι όλα είναι μέρος ενός ενιαίου συνόλου. Η ανάμνηση των αγαπημένων μας προσώπων υπηρετεί στο να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των φυσικών και πνευματικών πεδίων, τονίζοντας ότι οι δεσμοί της αγάπης υπερβαίνουν τον θάνατο.

Αναγνώριση του Κύκλου της Ύπαρξης

Η Advaita Vedanta αναγνωρίζει την κυκλική φύση της ζωής, του θανάτου και της αναγέννησης (samsara). Η Ημέρα των Νεκρών συμβολίζει αυτόν τον κύκλο, καθώς τιμά τους αποθανόντες ενώ γιορτάζει τη συνέχεια της ζωής. Με αυτόν τον τρόπο, και οι δύο παραδόσεις μας προσκαλούν να σκεφτούμε την προσωρινή φύση του φυσικού σώματος και την αιώνια φύση της ψυχής (Atman).

Ενσυνειδητότητα και Παρουσία

Τόσο η Ημέρα των Νεκρών όσο και η Advaita τονίζουν τη σημασία της παρουσίας και της ενσυνειδητότητας. Η συμμετοχή στις τελετές μνήμης ενθαρρύνει τους συμμετέχοντες να εκτιμούν την παρούσα στιγμή και τις συνδέσεις που μοιράζονται με τους άλλους, αντανακλώντας τη διδασκαλία της Advaita να ζούμε στην επίγνωση της αληθινής μας φύσης και της ενότητας όλης της ύπαρξης.

Αγκαλιάζοντας τον Θάνατο ως Μετάβαση

Από την προοπτική της Advaita, ο θάνατος δεν είναι ένα τέλος αλλά μια μεταμόρφωση. Η Ημέρα των Νεκρών αποτυπώνει αυτό το συναίσθημα γιορτάζοντας τις ζωές εκείνων που έχουν φύγει, ενθαρρύνοντάς μας να δούμε τον θάνατο ως μια μετάβαση αντί για έναν τελικό διαχωρισμό. Αυτή η φιλοσοφική κατανόηση μπορεί να προσφέρει παρηγοριά και μια βαθύτερη εκτίμηση για τον κύκλο της ζωής και του θανάτου.

Τελετές και Πρακτικές

Κατά τη διάρκεια της Ημέρας των Νεκρών, οι οικογένειες συγκεντρώνονται στα νεκροταφεία για να διακοσμήσουν τάφους, να μοιραστούν ιστορίες και προετοιμάζουν τα αγαπημένα φαγητά των αγαπημένων τους. Αυτή η γιορτή προάγει μια βαθιά σύνδεση με τους προγόνους, τονίζοντας την ανάμνηση και την ευγνωμοσύνη. Από την άλλη πλευρά μέσα από τις πρακτικές της Advaita, όπως ο διαλογισμός, η επανάληψη και ο ψαλμός mantra, η μελέτη των κειμένων καθώς και οι διάφορες τελετουργίες, μας προτρέπουν να αναγνωρίσουμε την προσωρινή φύση και την αβεβαιώτητα του φυσικού σώματος και ενθαρρύνουν τη συγκέντρωση στην πνευματική ανάπτυξη. Επίσης, είθισται οι μαθητές (sadhakas) να τιμούν την σειρά των Δασκάλων (lineage) που ήρθαν και δίδαξαν πριν από αυτούς και μέχρι τον Shankaracharya. Το προσωπικό mantra που δίνεται από τον Guru είναι ο κρίκος ή η κλωστή που πάει μέχρι τον Shankara και μέχρι τον Paramatman. Και στις δύο παραδόσεις αναδεικνύεται με κάποιον τρόπο η σημασία του να τιμούμε τις συνδέσεις μας με εκείνους που ήρθαν πριν από εμάς.

Συμπέρασμα

Σε μία προσπάθεια λοιπόν να εξετάσουμε την σημασία της Ημέρας των Νεκρών μέσα από την προοπτική της Advaita Vedanta, βλέπουμε πως και οι δύο παραδόσεις μας ενθαρρύνουν να υπερβούμε την ψευδαίσθηση του διαχωρισμού, να γιορτάσουμε την σύνδεσή μας και να αγκαλιάσουμε την κυκλική φύση της ύπαρξης. Κάνοντάς το αυτό, μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια μεγαλύτερη κατανόηση της ζωής, του θανάτου και των διαρκών δεσμών που μας ενώνουν με όλους.

Η Ημέρα των Νεκρών γιορτάζει τον κύκλο της ζωής και του θανάτου, με διαφορετικούς τρόπους. Η κοινοτική διάσταση της Ημέρας των Νεκρών ενισχύει μια κοινή εμπειρία ανάμνησης, ενώ η Advaita Vedanta δίνει έμφαση στην ατομική αυτοπραγμάτωση και την αναζήτηση της ενότητας με το θείο. Ωστόσο, στο πυρήνα τους, και οι δύο μας προσκαλούν να δούμε τον θάνατο όχι ως κάτι που πρέπει να φοβόμαστε, αλλά ως μια συνέχεια της αιώνιας πορείας της ψυχής.

Επίλογος

Στην πλούσια πολιτισμική κληρονομιά του κόσμου όλου, βρίσκουμε τις διασταυρώσεις των παραδόσεων, και έτσι με ανοιχτό μυαλό μπορούμε να αποκτήσουμε μια πιο πλούσια κατανόηση της ύπαρξης. Κάτι που φαινομενικά πριν να το μελετήσω και να αναστοχαστώ που φαινόταν αντίθετο τελικά διαπιστώνω ότι τόσο η Día de los Muertos όσο και η Advaita προσφέρουν πολύτιμες προοπτικές για τη φύση της ζωής, του θανάτου και της αλληλο-σύνδεσής μας.

Ας γιορτάσουμε τη σοφία των διαφορετικών πολιτισμών και φιλοσοφιών, τιμώντας τον κύκλο της ύπαρξης με ανοιχτές καρδιές ψάχνοντας αυτά που μας ενώνουν και όχι αυτά που μας χωρίζουν.

Πένυ Λέβεντου

Δασκάλα Yoga